Je sociale netwerk heeft grote invloed op je welzijn, je veerkracht én je kansen — zowel privé als professioneel. Maar wie zitten er eigenlijk allemaal in jouw netwerk? En hoe breng je dat overzichtelijk in beeld?
Wat betekent je sociaal netwerk in kaart brengen?
Je sociaal netwerk in kaart brengen betekent dat je bewust in beeld brengt wie er allemaal in jouw omgeving staan, hoe je met hen verbonden bent, en wat voor rol zij spelen in je leven. Het gaat dus niet alleen om hoeveel mensen je kent, maar ook wat ze voor je betekenen.
Dit wordt vaak gedaan met een visuele weergave, zoals een netwerkcirkel of sociogram, waarin je relaties en contacten per type of afstand categoriseert.
Waarom is het nuttig om je sociaal netwerk in kaart te brengen?
Het in kaart brengen van je netwerk helpt je om:
- Inzicht te krijgen in wie je steun bieden
- Te zien of je netwerk in balans is (werk – privé – sociaal)
- Tekorten of knelpunten op te sporen (bijvoorbeeld bij eenzaamheid of overbelasting)
- Betere keuzes te maken in mantelzorg, hulpverlening of samenwerking
- Bewuster te worden van de kwaliteit van je relaties
Het is een krachtige tool in de zorgsector, bij coaching, in loopbaanbegeleiding, maar ook gewoon voor jezelf.
Hoe breng je je sociaal netwerk in kaart?
Er zijn verschillende manieren. Hier zijn de 3 meest gebruikte methodes:
1. Netwerkcirkel (ook wel ‘cirkel van betrokkenheid’)
Je plaatst jezelf in het midden en zet daaromheen cirkels waarin je mensen plaatst op basis van nabijheid of betrokkenheid:
- Binnenste cirkel: mensen op wie je altijd kunt rekenen
- Middencirkel: goede bekenden of collega’s
- Buitenste cirkel: kennissen, buren, vage contacten
2. Sociogram of netwerkdiagram
Een visueel netwerk met lijnen tussen jou en je contacten. Je geeft daarbij aan hoe sterk de relaties zijn, en eventueel ook wie met wie verbonden is.
3. Netwerkanalyse met vragenlijst
Bijvoorbeeld via coaching, hulpverlening of HR. Denk aan vragen als:
- Wie helpt jou als je stress hebt?
- Met wie kun je lachen?
- Wie zie je regelmatig?
- Mis je bepaalde contacten?
Praktisch voorbeeld: netwerk in kaart brengen bij mantelzorg
Voor mantelzorgers kan het erg waardevol zijn om het netwerk in kaart te brengen. Bijvoorbeeld om:
- Taken te verdelen
- Overbelasting te voorkomen
- Verborgen hulpbronnen te ontdekken (zoals buren of familieleden die willen helpen)
Hulpverleners gebruiken hierbij vaak kant-en-klare werkbladen of online tools.
Veelgestelde vragen
Kan ik mijn netwerk ook digitaal in kaart brengen?
Ja. Er bestaan online tools zoals KIZN, MindMeister of gewoon een schema in Google Drawings of Excel. Ook apps voor hulpverlening gebruiken vaak netwerkvisualisaties.
Wat als mijn netwerk klein is?
Een klein netwerk is niet per se slecht. Belangrijker is de kwaliteit van de relaties. In kaart brengen helpt juist om te zien of je behoeften matchen met wat je netwerk biedt.
Is dit alleen nuttig voor zorg of werk?
Zeker niet. Iedereen kan baat hebben bij inzicht in zijn of haar netwerk — of je nu een nieuwe baan zoekt, meer balans wilt, of gewoon wilt weten op wie je kunt terugvallen.